Llibret de Tristany i Isolda. Acte I. Traduït al valencià per Regí.

TRISTANY I ISOLDA

ACTE I

tristan_isolde beguda



TRISTANY……………………………Nebot de Mark i amant d’Isolda……………….. Tenor

ISOLDA………………………………..Princesa irlandesa i esposa de Mark………..Soprano

MARK…………………………………..Rei de Cornualla…………………………………………Baix

BRANGÀNIA………………………..Donzella d’Isolda…………………………Mezzosoprano

KURWENAL…………………………Escuder de Tristany……………………………….Baríton

MELOT…………………………………Cavaller de Mark…………………………………..Baríton

ERSTER AUFZUG

(Zur See auf dem Deck von Tristans
Schiff während der Überfahrt von
Irland nach Kornwall)

Erster Auftritt

STIMME EINES JUNGEN SEEMANNS
Westwärts
schweift der Blick:
ostwärts
streicht das Schiff.
Frisch weht der Wind
der Heimat zu:
mein irisch Kind,
wo weilest du?
Sind’s deiner Seufzer Wehen,
die mir die Segel blähen?
Wehe, wehe, du Wind!
Weh, ach wehe, mein Kind!
Irische Maid,
du wilde, minnige Maid!

ISOLDE
(jäh auffahrend)
Wer wagt mich zu höhnen?

(Sie blickt verstört um sich.)

Brangäne, du?
Sag – wo sind wir?

BRANGÄNE
Blaue Streifen
steigen im Osten auf;
sanft und schnell
segelt das Schiff:
auf ruhiger See vor Abend
erreichen wir sicher das Land.

ISOLDE
Welches Land?

BRANGÄNE
Kornwalls grünen Strand.

ISOLDE
Nimmermehr!
Nicht heut’ noch morgen!

BRANGÄNE
(eilt bestürzt zu Isolde)
Was hör’ ich? Herrin! Ha!

ISOLDE
(wild vor sich hin)
Entartet Geschlecht!
Unwert der Ahnen!
Wohin, Mutter,
vergabst du die Macht,
über Meer und Sturm zu gebieten?
O zahme Kunst
der Zauberin,
die nur Balsamtränke noch braut!
Erwache mir wieder,
kühne Gewalt;
herauf aus dem Busen,
wo du dich bargst!
Hört meinen Willen,
zagende Winde!
Heran zu Kampf
und Wettergetös’!
Zu tobender Stürme
wütendem Wirbel!
Treibt aus dem Schlaf
dies träumende Meer,
weckt aus dem Grund
seine grollende Gier!
Zeigt ihm die Beute,
die ich ihm biete!
Zerschlag es dies trotzige Schiff,
des zerschellten Trümmer verschling’s!
Und was auf ihm lebt,
den wehenden Atem,
den laß ich euch Winden zum Lohn!

BRANGÄNE
(im äußersten Schreck, um Isolde
sich bemühend)
O weh!
Ach! Ach
des Übels, das ich geahnt!
Isolde! Herrin!
Teures Herz!
Was bargst du mir
so lang?
Nicht eine Träne
weintest du Vater und Mutter;
kaum einen Gruß
den Bleibenden botest du.
Von der Heimat scheidend
kalt und stumm,
bleich und schweigend
auf der Fahrt;
ohne Nahrung,
ohne Schlaf;
starr und elend,
wild verstört:
wie ertrug ich,
so dich sehend,
nichts dir mehr zu sein,
fremd vor dir zu stehn?
O, nun melde,
was dich müht!
Sage, künde,
was dich quält!
Herrin Isolde,
trauteste Holde!
Soll sie wert sich dir wähnen,
vertraue nun Brangänen!

ISOLDE
Luft! Luft!
Mir erstickt das Herz!
Öffne! Öffne dort weit!

(Brangäne zieht eilig die Vorhänge
in der Mitte auseinander.)

Zweiter Auftritt

STIMME DES JUNGEN SEEMANNS
Frisch weht der Wind
der Heimat zu:
mein irisch Kind,
wo weilest du?
Sind’s deiner Seufzer Wehen,
die mir die Segel blähen?
Wehe, wehe, du Wind!
Weh, ach wehe, mein Kind!

ISOLDE
(deren Blick sogleich Tristan fand
und starr auf ihn geheftet blieb,
dumpf für sich)
Mir erkoren
mir verloren
hehr und heil,
kühn und feig!
Todgeweihtes Haupt!
Todgeweihtes Herz!

(zu Brangäne)

Was hältst du von dem Knechte?

BRANGÄNE
(ihrem Blicke folgend)
Wen meinst du?

ISOLDE
Dort den Helden,
der meinem Blick
den seinen birgt,
in Scham und Scheue
abwärts schaut.
Sag, wie dünkt er dich?

BRANGÄNE
Frägst du nach Tristan
teure Frau
dem Wunder aller Reiche,
dem hochgepriesnen Mann,
dem Helden ohne Gleiche,
des Ruhmes Hort und Bann?

ISOLDE
(sie verhöhnend)
Der zagend vor dem Streiche
sich flüchtet, wo er kann,
weil eine Braut er als Leiche
für seinen Herrn gewann!
Dünkt es dich dunkel,
mein Gedicht?
Frag ihn denn selbst,
den freien Mann,
ob mir zu nahn er wagt?
Der Ehren Gruß
und zücht’ge Acht
vergißt der Herrin
der zage Held,
daß ihr Blick ihn nur nicht erreiche,
den Helden ohne Gleiche!
O, er weiß wohl, warum!
Zu dem Stolzen geh’,
meld’ ihm der Herrin Wort!
Meinem Dienst bereit,
schleunig soll er mir nahn.

BRANGÄNE
Soll ich ihn bitten,
dich zu grüßen?

ISOLDE
Befehlen ließ
dem Eigenholde
Furcht der Herrin
Ich, Isolde!

(Auf Isoldes gebieterischen Wink
entfernt sich Brangäne und schreitet
verschämt dem Deck entlang dem
Steuerbord zu.)

KURWENAL
(der Brangäne kommen sieht, zupft,
ohne sich zu erheben, Tristan am
Gewande)
Hab acht, Tristan!
Botschaft von Isolde.

TRISTAN
(auffahrend)
Was ist? Isolde?

(Er faßt sich schnell, als Brangäne
vor ihm anlangt und sich verneigt.)

Von meiner Herrin?
Ihr gehorsam,
was zu hören
meldet höfisch
mir die traute Magd?

BRANGÄNE
Mein Herre Tristan,
Euch zu sehen wünscht Isolde,
meine Frau.

TRISTAN
Grämt sie die lange Fahrt,
die geht zu End’;
eh noch die Sonne sinkt,
sind wir am Land.
Was meine Frau mir befehle,
treulich sei’s erfüllt.

BRANGÄNE
So mög’ Herr Tristan
zu ihr gehn:
das ist der Herrin Will’.

TRISTAN
Wo dort die grünen Fluren
dem Blick noch blau sich färben,
harrt mein König meiner Frau:
zu ihm sie zu geleiten,
bald nah ich mich der Lichten:
keinem gönnt’ ich diese Gunst.

BRANGÄNE
Mein Herre Tristan,
höre wohl;
deine Dienste will die Frau,
daß du zur Stell’ ihr nahtest
dort, wo sie deiner harrt.

TRISTAN
Auf jeder Stelle,
wo ich steh’,
getreulich dien’ ich ihr,
der Frauen höchster Ehr’;
ließ ich das Steuer
jetzt zur Stund’,
wie lenkt’ ich sicher den Kiel
zu König Markes Land?

BRANGÄNE
Tristan, mein Herre!
Was höhnst du mich?
Dünkt dich nicht deutlich
die tör’ge Magd,
hör’ meiner Herrin Wort!
So, hieß sie, sollt’ ich sagen:
befehlen ließ
dem Eigenholde
Frucht der Herrin
sie, Isolde.

KURWENAL
(aufspringend)
Darf ich die Antwort sagen?

TRISTAN
Was wohl erwidertest du?

KURWENAL
Das sage sie der Frau Isold’!
Wer Kornwalls Kron’
und Englands Erb’
an Irlands Maid vermacht
der kann der Magd
nicht eigen sein,
die selbst dem Ohm er schenkt.
Ein Herr der Welt
Tristan der Held!
Ich ruf’s: du sag’s, und grollten
mir tausend Frau Isolden!

(Da Tristan durch Gebärden ihm zu
wehren sucht und Brangäne entrüstet
sich zum Weggehen wendet, singt
Kurwenal der zögernd sich
Entfernenden mit höchster Stärke nach)

“Herr Morold zog
zu Meere her,
in Kornwall Zins zu haben;
ein Eiland schwimmt
auf ödem Meer,
da liegt er nun begraben!
Sein Haupt doch hängt im Irenland,
als Zins gezahlt von Engeland:
Hei! unser Held Tristan,
wie der Zins zahlen kann!”

(Kurwenal, von Tristan fortgescholten,
ist in den Schiffsraum hinabgestiegen;
Brangäne, in Bestürzung zu Isolde
zurückgekehrt, schließt hinter sich
die Vorhänge, während die ganze
Mannschaft außen sich hören läßt.)

ALLE MÄNNER
“Sein Haupt doch hängt
im Irenland,
als Zins gezahlt
von Engeland:
Hei! unser Held Tristan
wie der Zins zahlen kann!

Dritter Auftritt

(Isolde und Brangäne allein. Isolde
erhebt sich mit verzweiflungsvoller
Wutgebärde. Brangäne stürzt ihr zu
FüBen)

BRANGÄNE
Weh, ach wehe!
dies zu dulden!

ISOLDE
(dem furchtbarsten Ausbruche nahe,
schnell sich zusammenraffend)
Doch nun von Tristan!
Genau will ich’s vernehmen.

BRANGÄNE
Ach, frage nicht!

ISOLDE
Frei sag’s ohne Furcht!

BRANGÄNE
Mit höf’schen Worten
wich er aus.

ISOLDE
Doch als du deutlich mahntest?

BRANGÄNE
Da ich zur Stell’
ihn zu dir rief:
wo er auch steh’,
so sagte er,
getreulich dien’ er ihr,
der Frauen höchster Ehr’;
ließ’ er das Steuer
jetzt zur Stund,
wie lenkt’ er sicher den Kiel
zu König Markes Land?

ISOLDE
(schmerzlich bitter)
“Wie lenkt’ er sicher den Kiel
zu König Markes Land.”

(grell und heftig)

Den Zins ihm auszuzahlen,
den er aus Irland zog!

BRANGÄNE
Auf deine eignen Worte,
als ich, ihm die entbot,
ließ seinen Treuen Kurwenal…

ISOLDE
Den hab’ ich wohl vernommen,
kein Wort,
das mir entging.
Erfuhrest du meine Schmach,
nun höre, was sie mir schuf.
Wie lachend sie
mir Lieder singen,
wohl könnt’ auch ich erwidern!
Von einem Kahn,
der klein und arm
an Irlands Küste schwamm,
darinnen krank
ein siecher Mann
elend im Sterben lag.
Isoldes Kunst
ward ihm bekannt;
mit Heilsalben
und Balsamsaft
der Wunde, die ihn plagte,
getreulich pflag sie da.
Der Tantris
mit sorgender List sich nannte,
als Tristan
Isold’ ihn bald erkannte,
da in des Müß’gen Schwerte
eine Scharte sie gewahrte,
darin genau
sich fügt’ ein Splitter
den einst im Haupt
des Iren-Ritter,
zum Hohn ihr heimgesandt,
mit kund’ger Hand sie fand.
Da schrie’s mir auf
aus tiefstem Grund!
Mit dem hellen Schwert
ich vor ihm stund,
an ihm, dem Überfrechen
Herrn Morolds Tod zu rächen.
Von seinem Lager
blickt’ er her,
nicht auf das Schwert,
nicht auf die Hand,
er sah mir in die Augen
Seines Elendes
jammerte mich;
das Schwert – ich ließ es fallen!
Die Morold schlug die Wunde,
sie heilt’ ich, daß er gesunde,
und heim nach Hause kehre,
mit dem Blick
mich nicht mehr beschwere!

BRANGÄNE
O Wunder!
Wo hatt’ ich die Augen?
Der Gast, den einst
ich pflegen half?

ISOLDE
Sein Lob hörtest du eben:
“Hei! unser Held Tristan”
der war jener traur’ge Mann.
Er schwur mit tausend Eiden
mir ew’gen Dank und Treue!
Nun hör, wie ein Held
Eide hält!
Den als Tantris
Unerkannt ich entlassen,
als Tristan
kehrt’ er kühn zurück;
auf stolzem Schiff,
von hohem Bord,
Irlands Erbin
begehrt er zur Eh’
für Kornwalls müden König,
für Marke, seinen Ohm.
Da Morold lebte,
wer hätt’ es gewagt
uns je solche Schmach zu bieten?
Für der zinspflicht’gen
Kornen Fürsten
um Irlands Krone zu werben!
Ach, wehe mir!
Ich ja war’s,
Die heimlich selbst
die Schmach sich schuf.
Das rächende Schwert,
statt es zu schwingen,
machtlos ließ ich’s fallen!
Nun dien’ ich dem Vasallen!

BRANGÄNE
Da Friede, Sühn’ und Freundschaft
von allen ward beschworen,
wir freuten uns all’ des Tags;
wie ahnte mir da,
daß dir es Kummer schüf’?

ISOLDE
O blinde Augen!
Blöde Herzen!
Zahmer Mut,
verzagtes Schweigen!
Wie anders prahlte
Tristan aus,
was ich verschlossen hielt!
Die schweigend ihm
das Leben gab,
vor Feindes Rache
ihn schweigend barg;
was stumm ihr Schutz
zum Heil ihm schuf,
mit ihr gab er
es preis!
Wie siegprangend
heil und hehr,
laut und hell
wies er auf mich:
“Das wär’ ein Schatz,
mein Herr und Ohm.
Wie dünkt euch die zur Eh’?
Die schmucke Irin
hol’ ich her;
mit Steg und Wegen
wohlbekannt,
ein Wink, ich flieg’
nach Irenland;
Isolde, die ist euer!
mir lacht das Abenteuer!”
Fluch dir, Verruchter!
Fluch deinem Haupt!
Rache! Tod!
Tods uns beiden!

BRANGÄNE
(mit ungestümer Zärtlichkeit auf
Isolde stürzend.)
O Süße! Traute!
Teure! Holde!
Goldne Herrin!
Lieb’ Isolde!

(Sie zieht Isolde allmählich nach
dem Ruhebett.)

Hör’ mich! Komme!
Setz’ dich her!
Welcher Wahn!
Welch eitles Zürnen!
wie magst du dich betören,
nicht hell zu seh’n noch hören?
Was je Herr Tristan
dir verdankte,
sag’, konnt’ er’s höher lohnen,
als mit der herrlichsten der Kronen?
So dient, ‘er treu
dem edlen Ohm;
dir gab er der Welt
begehrlichsten Lohn:
dem eignen Erbe,
echt und edel,
entsagt’ er zu deinen Füßen,
als Königin dich zu grüßen!

(Isolde wendet sich ab.)

Und warb er Marke
dir zum Gemahl,
wie wolltest du die Wahl doch schelten,
muß er nicht wert dir gelten?
Von edler Art und mildem Mut,
wer gliche dem Mann
an Macht und Glanz?
Dem ein hehrster Held
so treulich dient,
wer möchte sein Glück nicht teilen,
als Gattin bei ihm weilen?

ISOLDE
(starr vor sich hinblickend)
Ungeminnt
den hehrsten Mann
stets mir nah zu sehen,
wie könnt’ich die Qual bestehen?

BRANGÄNE
Was wähnst du Arge?
Ungeminnt?

(Sie nähert sich schmeichelnd und
kosend Isolden.)

Wo lebte der Mann
der dich nicht liebte?
der Isolden säh’,
und in Isolden
selig nicht ganz verging?
Doch, der dir erkoren,
wär’ er so kalt,
zög’ ihn von dir
ein Zauber ab:
den bösen wüßt’ ich
bald zu binden,
hin bannte der Minne Macht.

(Mit geheimnisvoller Zutraulichkeit
ganz zu Isolde.)

Kennst du der Mutter
Künste nicht?
Wähnst du die alles
klug erwägt,
ohne Rat in fremdes Land
hätt’ sie mit dir mich entsandt?

ISOLDE
(düster)
Der Mutter Rat
gemahnt mich recht;
willkommen preis’ ich
ihre Kunst –
Rache für den Verrat –
Ruh’ in der Not dem Herzen!
Den Schrein dort bring’ mir her!

BRANGÄNE
Er birgt, was Heil dir frommt.

(Sie holt eine kleine goldne Truhe
herbei, öffnet sie und deutet auf
ihren Inhalt.)

So reihte sie die Mutter,
die mächt’gen Zaubertränke.
Für Weh und Wunden
Balsam hier;
für böse Gifte
Gegengift.

(Sie zieht ein Fläschchen hervor.)

Den hehrsten Trank,
ich halt’ ihn hier.

ISOLDE
Du irrst, ich kenn’ ihn besser
ein starkes Zeichen
schnitt ich ihm ein.

(Sie ergreift ein Fläschchen und
zeigt es.)

Der Trank ist’s, der mir taugt!

BRANGÄNE
(weicht entsetzt zurück)
Der Todestrank!

SCHIFFSVOLK
(von außen)
Ho! He! Ha! He!
Am Untermast
die Segel ein!
Ho! He! Ha! He!

ISOLDE
Das deutet schnelle Fahrt.
Weh mir! Nahe das Land!1

Vierter Auftritt

KURWENAL
Auf! Auf!
Ihr Frauen!
Frisch und froh!
Rasch gerüstet!
Fertig nun, hurtig und flink!

(gemessener)

Und Frau Isolden
soll’ ich sagen
von Held Tristan
meinem Herrn:
Vom Mast der Freude Flagge
sie wehe lustig ins Land;
in Markes Königschlosse
mach’ sie ihr Nah’n bekannt.
Drum Frau Isolde
bät’ er eilen,
fürs Land sich zu bereiten,
daß er sie könnt’ geleiten.

ISOLDE
(nachdem sie zuerst bei der Meldung
in Schauer zusammengefahren, gefaßt
und mit Würde)
Herrn Tristan bringe
meinen Gruß
und meld’ ihm, was ich sage.
Sollt’ ich zur Seit’ ihm gehen,
vor König Marke zu stehen,
nicht möcht’ es nach Zucht
und Fug geschehn,
empfing ich Sühne
nicht zuvor
für ungesühnte Schuld:
drum such er meine Huld!
Du merke wohl,
und meld’ es gut!
Nicht woll’ ich mich bereiten,
ans Land ihn zu begleiten;
nicht werd’ ich zur Seit’ ihm gehen,
vor König Marke zu stehen;
begehrte Vergessen
und Vergeben nach Zucht und Fug
er nicht zuvor
für ungebüßte Schuld:
die böt’ ihm meine Huld!

KURWENAL
Sicher wißt,
das sag’ ich ihm’
nun harrt, wie er mich hört!

(Er geht schnell zurück. Isolde eilt auf
Brangäne zu und umarmt sie heftig.)

ISOLDE
Nun leb’ wohl, Brangäne!
Grüß mir die Welt,
grüße mir Vater und Mutter!

BRANGÄNE
Was ist?
Was sinnst du?
Wolltest du fliehn?
Wohin soll ich dir folgen?

ISOLDE
(faßt sich schnell)
Hörtest du nicht?
Hier bleib’ ich,
Tristan will ich erwarten.
Getreu befolg’
was ich befehl’,
den Sühnetrank
rüste schnell;
du weißt, den ich dir wies?

(sie entnimmt dem Schrein
das Fläschchen)

BRANGÄNE
Und welchen Trank?

ISOLDE
Diesen Trank!
In die goldne Schale
gieß’ ihn aus;
gefüllt faßt sie ihn ganz.

BRANGÄNE
(voll Grausen das Fläschchen
empfangend)
Trau ich dem Sinn?

ISOLDE
Sei du mir treu!

BRANGÄNE
Den Trank – für wen?

ISOLDE
Wer mich betrog. –

BRANGÄNE
Tristan?…

ISOLDE
Trinke mir Sühne!

BRANGÄNE
(zu Isoldes Füßen stürzend)
Entsetzen!
Schone mich Arme!

ISOLDE
(sehr heftig)
Schone du mich,
untreue Magd!
Kennst du der Mutter
Künste nicht?
Wähnst du, die alles
klug erwägt,
Ohne Rat in fremdes Land
hätt’ sie mit dir mich entsandt?
Für Weh und Wunden
gab sie Balsam,
für böse Gifte
Gegengift;
für tiefstes Weh,
für höchstes Leid,
gab sie den Todestrank.
Der Tod nun
sag ihr Dank!

BRANGÄNE
(kaum ihrer mächtig)
O tiefstes Weh!

ISOLDE
Gehorchst du mir nun?

BRANGÄNE
O höchstes Leid!

ISOLDE
Bist du mir treu?

BRANGÄNE
Der Trank?

KURWENAL
(eintretend)
Herr Tristan!

(Brangäne erhebt sich erschrocken
und verwirrt, Isolde sucht mit
furchtbarer Anstrengung sich zu
fassen.)

ISOLDE
(zu Kurwenal)
Herr Tristan trete nah!

Fünfter Auftritt

(Kurwenal geht wieder zurück.
Brangäne, kaum ihrer mächtig, wendet
sich in den Hintergurnd. Isolde, ihr
ganzes Gefühl zur Entscheidung
zusammenfassend, schreitet langsam,
mit groBer Haltung, dem Ruhebett zu,
auf dessen Kopfende sich stützend sie
den Blickfest dem Eingange zuwendet.
Tristan tritt ein und bleibt ehrerbietig
am Eingange stehen. Isolde ist mit
fuchtbarer Aufregung in seinen Anblick
versunken. Langes Schweigen.)

TRISTAN
Begehrt, Herrin,
was Ihr wünscht.

ISOLDE
Wüßtest du nicht,
was ich begehre,
da doch die Furcht,
mir’s zu erfüllen,
fern meinem Blick dich hielt?

TRISTAN
Ehrfurcht hielt mich in Acht.

ISOLDE
Der Ehre wenig
botest du mir;
mit offnem Hohn
verwehrtest du
Gehorsam meinem Gebot.

TRISTAN
Gehorsam einzig
hielt mich in Bann.

ISOLDE
So dankt’ ich Geringes
deinem Herrn,
riet dir sein Dienst
Unsitte
gegen sein eigen Gemahl?

TRISTAN
Sitte lehrt,
wo ich gelebt:
zur Brautfahrt
der Brautwerber
meide fern die Braut.

ISOLDE
Aus welcher Sorg’?

TRISTAN
Fragt die Sitte!

ISOLDE
Da du so sittsam
mein Herr Tristan,
auch einer Sitte
sei nun gemahnt:
den Feind dir zu sühnen,
soll er als Freund dich rühmen.

TRISTAN
Und welchen Feind?

ISOLDE
Frag’ deine Furcht!
Blutschuld
schwebt zwischen uns.

TRISTAN
Die ward gesühnt.

ISOLDE
Nicht zwischen uns!

TRISTAN
Im offnen Feld
von allem Volk
ward Urfehde geschworen.

ISOLDE
Nicht da war’s,
wo ich Tantris barg,
wo Tristan mir verfiel.
Da stand er herrlich,
hehr und heil;
doch was er schwur,
das schwur, ich nicht:
Zu schweigen hatt’ ich gelernt.
Da in stiller Kammer
krank er lag,
mit dem Schwerte stumm
ich vor ihm stund:
schwieg da mein Mund,
bannt’ ich meine Hand –
doch was einst mit Hand
und Mund ich gelobt,
das schwur ich schweigend zu halten,
Nun will ich des Eides wallten.

TRISTAN
Was schwurt Ihr, Frau?

ISOLDE
Rache für Morold!

TRISTAN
Müht euch die?

ISOLDE
Wagst du zu höhnen?
Angelobt war er mir,
der hehre Irenheld;
seine Waffen hatt’ ich geweiht;
für mich zog er zum Streit.
Da er gefallen
fiel meine Ehr’:
in des Herzens Schwere
schwur ich den Eid,
würd, ein Mann
den Mord nicht sühnen,
wollt’ ich Magd mich des erkühnen.
Siech und matt
in meiner Macht,
warum ich dich da nicht schlug?
Das sag’ dir selbst mit leichtem Fug.
Ich pflag des Wunden,
daß den Heilgesunden
rächend schlüge der Mann,
der Isolden ihn abgewann.
Dein Los nun selber
magst du dir sagen!
Da die Männer
sich all’ ihm vertragen,
wer muß nun Tristan schlagen?

TRISTAN
(bleich und düster)
War Morold dir so wert,
nun wieder nimm das Schwert,
und führ’ es sicher und fest,
daß du nicht dir’s entfallen läßt!

(Er reicht ihr sein Schwerter dar.)

ISOLDE
Wie sorgt’ ich schlecht
um deinen Herren;
was würde König Marke sagen,
erschlüg’ ich ihm
den besten Knecht,
der Kron’ und Land ihm gewann,
den allertreusten Mann?
Dünkt dich so wenig,
was er dir dankt,
bringst du die Irin
ihm als Braut,
daß er nicht schölte,
schlüg’ ich den Werber,
der Urfehde-Pfand
so treu ihm liefert zur Hand?
Wahre dein Schwert!
Da einst ich’s schwang,
als mir die Rache
im Busen rang:
als dein messender Blick
mein Bild sich stahl,
ob ich Herrn Marke
taugt als Gemahl:
das Schwert –
da ließ ich’s sinken.
Nun laß uns Sühne trinken!

(Sie winkt Brangäne. Diese schaudert
zusammen, schwankt und zögert in
ihrer Bewegung. Isolde treibt sie mit
gesteigerter Gebärde an. Brangäne laßt
sich zur Bereitung des Trankes an.)

SCHIFFSVOLK
Ho! He! Ha! He!
Am Obermast
die Segel ein!
Ho! He! Ha! He!

TRISTAN
(aus düsterem Brüten auffahrend)
Wo sind wir?

ISOLDE
Hart am Ziel!
Tristan, gewinn’ ich Sühne?
Was hast du mir zu sagen?

TRISTAN
(finster)
Des Schweigens Herrin
heißt ich schweigen,
fass’ ich, was sie verschwieg,
verschweig’ ich, was sie nicht faßt.

ISOLDE
Dein Schweigen fass’ ich,
weichst du mir aus.
Weigerst du die Sühne mir?

SCHIFFSVOLK
Ho! He! Ha! He!

(Auf Isoldes ungeduldigen Wink reicht
Brangäne ihr die gefüllte Trinkschale.)

ISOLDE
(mit dem Becher zu Tristan tretend,
der ihr starr in die Augen blickt)
Du hörst den Ruf?
Wir sind am Ziel:
in kurzer Frist
stehn wir
vor König Marke.

(mit leisem Hohne)

Geleitest du mich,
dünkt dich’s nicht lieb,
darfst du so ihm sagen
“Mein Herr und Ohm,
sieh die dir an:
ein sanft’res Weib
gewännst du nie.
Ihren Angelobten
erschlug ich ihr einst,
sein Haupt sandt’ ich ihr heim;
die Wunde
die seine Wehr mir schuf,
die hat sie hold geheilt;
mein Leben lag
in ihrer Macht:
das schenkte mir
die milde Magd,
und ihres Landes
Schand’, und Schmach,
die gab sie mit darein,
dein Ehgemahl zu sein.
So guter Gaben
holden Dank
schuf mir ein süßer
Sühnetrank;
den bot mir ihre Huld
zu sühnen alle Schuld.”

SCHIFFSVOLK
Auf das Tau!
Anker Ab!

TRISTAN
(wild auffahrend)
Los den Anker!
Das Steuer dem Strom!
Den Winden Segel und Mast!

(Er entreißt ihr die Trinkschale.)

Wohl kenn’ ich Irlands
Königin
und ihrer Künste
Wunderkraft
Den Balsam nützt’ ich,
den sie bot:
den Becher nehm’ ich nun,
daß ganz ich heut’ genese.
Und achte auch
des Sühne-Eids,
den ich zum Dank dir sage.
Tristan Ehre –
Höchste Treu’!
Tristans Elend –
kühnster Trotz!
Trug des Herzens!
Traum der Ahnung!
Ew’ger Trauer
einz’ger Trost.
Vergessens güt’ger Trank,
dich trink, ich sonder Wank!

(Er setzt an und trinkt.)

ISOLDE
Betrug auch hier?
Mein die Hälfe!

(Sie entwindet ihm den Becher.)

Verräter! Ich trink’ sie dir!

(Sie trink. Dann wirft sie die Schale fort.
Beide, von Schauer erfaßt, blicken sich
mit höchster Aufregung, doch mit starrer Haltung, unverwandt in die Augen, in deren Ausdruck der Todestrotz bald der Liebesglut weicht. Zittern ergreift sie. Sie fassen sich krampfhaft an das Herz und führen die Hand wieder an die Stirn. Dann suchen sie sich wieder mit dem Blick, senken ihn verwirrt und heften ihn wieder mit steigender Sehnsucht aufeinander.)

ISOLDE
(mit bebender Stimme)
¡Tristan!

TRISTAN
(überströmend)
¡Isolde!

ISOLDE
(an seine Brust sinkend)
Treuloser Holder!

TRISTAN
(mit Glut sie umfassend)
Seligste Frau!

(Sie verbleiben in stummer
Umarmung. Aus der Ferne vernimmt
man Trompeten.)

RUF DER MÄNNER
Heil! König Marke Heil!

BRANGÄNE
(die, mit abgewandtem Gesicht, voll
Verwirrung und Schauder sich über
den Bord gelehnt hatte, wendet sich
jetzt dem Anblick des in
Liebesumarmung versunkenen Paares
zu und stürzt händeringend voll
Verzweiflung in den Vordergrund.)
Wehe! Weh!
Unabwendbar
ew’ge Not
für kurzen Tod!
Tör’ger Treue
trugvolles Werk
blüht nun jammernd empor!

(Tristan und Isolde fahren aus
der Umarmung auf.)

TRISTAN
(verwirrt)
Was träumte mir
Von Tristans Ehre?

ISOLDE
Was träumte mir
von Isoldes Schmach?

TRISTAN
Du mir verloren?

ISOLDE
Du mich verstoßen?

TRISTAN
Trügenden Zaubers
tückische List!

ISOLDE
Törigen Zürnens
eitles Dräu’n!

TRISTAN
Isolde!

ISOLDE
Tristan!

TRISTAN
Süßeste Maid!

ISOLDE
Trautester Mann!

BEIDE
Wie sich die Herzen
wogend erheben!
Wie alle Sinne
wonnig erbeben!
Sehnender Minne
schwellendes Blühen,
schmachtender Liebe
seliges Glühen,
Jach in der Brust
jauchzende Lust!
Isolde! Tristan!
Welten-entronnen,
du mir gewonnen!
Du mir einzig bewußt, höchste Liebeslust!

(Die Vorhänge werden weit
auseinandergerissen; das ganze Schiff
ist mit Rittern und Schiffsvolk bedeckt,
die jubelnd über Bord winken, dem Ufer
zu, das man, mit einer hohen Felsenburg
gekrönt, nahe erblickt. Tristan und
Isolde bleiben, in ihrem gegenseitigen
Anblicke verloren, ohne Wahrnehmung
des um sie Vorgehenden.)

BRANGÄNE
(zu den Frauen, die auf ihren Wink
aus dem Schiffsraum heraufsteigen)
Schnell, den Mantel,
den Königsschmuck!

(Zwischen Tristan und Isolde stürzend.)

Unsel’ge! Auf!
Hört, wo wir sind!

(Sie legt Isolden, die es nicht gewahrt,
den Königsmantel an.)

ALLE MÄNNER
Heil! Heil! Heil!
König Marke Heil!
Heil dem König!

KURWENAL
Heil Tristan!
Glücklicher Held!

ALLE MÄNNER
Heil König Marke!

KURWENAL
Mit reichem Hofgesinde,
dort auf Nachen
naht Herr Marke.
Hei! wie die Fahrt ihn freut,
daß er die Braut sich freit!

TRISTAN
(in Verwirrung aufblickend)
Wer naht?

KURWENAL
Der König!

TRISTAN
Welcher König?

(Kurwenal deutet über Bord.)

ALLE MÄNNER
(die Hüte schwenkend)
Heil! König Marke Heil!

(Tristan starrt wie sinnlos nach
dem Lande.)

ISOLDE
(in Verwirrung)
Was ist, Brangäne?
Welcher Ruf?

BRANGÄNE
Isolde! Herrin!
Fassung nur heut’!

ISOLDE
Wo bin ich? Leb’ ich?
Ha! Welcher Trank?

BRANGÄNE
(verzweiflungsvoll)
Der Liebestrank.

ISOLDE
(starrt entsetzt auf Tristan)
Tristan!

TRISTAN
Isolde!

ISOLDE
Muß ich leben?

(Sie stürzt ohnmächtig an seine Brust.)

BRANGÄNE
(zu den Frauen)
Helft der Herrin!

TRISTAN
O Wonne voller Tücke!
O truggeweihtes Glücke!

ALLE MÄNNER
Kornwall Heil!

ACTE PRIMER

(En el mar, sobre la coberta del
navili de Tristany, durant la travessia
des d’Irlanda a Cornualla)

Primera Escena

VEU D’UN JOVE MARINER
Cap a l’occident
vaga la mirada.
Cap a l’orient
navega el vaixell.
El fresc bufar del vent
cap a la pàtria ens porta:
la meua xiqueta irlandesa,
on estàs?
És l’hàlit dels teus sospirs,
el que unfla les veles?
Bufa, bufa, tu, vent!
Ai de tu, que pateixes, xiqueta meua!
Filla d’Irlanda,
tu, indòmita, amorosa donzella!

ISOLDA
(estremint-se.)
Qui s’atreveix a vexar-me?

(Mira al seu voltant.)

Brangània, tu?
Dis-me… on estem?

BRANGANIA
Franges blaves
s’eleven al ponent;
suau i veloç
navega el navili.
Amb mar tranquil·la, abans de l’ocàs
segurament arribarem a terra.

ISOLDA
De quin país?

BRANGANIA
A les verdes costes de Cornualla.

ISOLDA
Mai!
Ni avui ni demà!

BRANGANIA
(acostant-se consternada a Isolda)
Què sent? Senyora! Ah!

ISOLDA
(parlant amb si mateixa)
Raça degenerada!
Indigna dels teus avantpassats!
A qui, mare,
vas cedir el poder de desencadenar
la tempesta sobre el mar?
Oh, mans, art de la bruixeria
que només sap fer bàlsams!
Desperta de nou,
poder intrèpid,
ressorgeix del si
en què t’ocultes!
Sentiu els meus desitjos,
tímids vents!
Veniu a la lluita
amb baluern tempestuós!
En el furibund remolí
de la mes sorollosa borrasca!
Desperteu del seu sopor
al mar que dorm,
agiteu en l’abisme
les seues rancoroses fúries!
Mostreu-los la presa
que els oferisc!
Destrossen l’altiva nau,
que devoren les seues trencades despulles!
I quant en ella existeix
i té un bufit de vida
t’ho lliure, vent, en recompensa!

BRANGANIA
(amb gran terror, s’acosta
tímidament a Isolda)
Oh dissort!
Ai! Ah!
Desgràcia que havia pressentit!
Isolda! Senyora!
Cor estimat!
Què m’has ocultat tant temps?
Ni una llàgrima vas vessar
pel teu pare ni la teua mare;
amb prou faenes una salutació vas dirigir
als qui allí es van quedar.
De la pàtria et vas apartar
muda i freda,
pàl·lida i silenciosa
vas romandre durant la travessia
sense alimentar-te,
sense dormir;
immòbil i abatuda,
i bojament pertorbada.
Saps quant he patit
en veure la teua pena
sense que gens et console,
sentint-me una estranya al teu costat?
Oh, descobreix-me
quant t’apena!
Parla, revela’m
el teu turment!
Isolda, senyora meua,
tan volguda i bella,
si encara sóc digna de tu,
confia en la teua Brangània!

ISOLDA
Aire! Aire!
Se m’ofega el cor!
Obri! Obri del tot!

(Brangania obri precipitadamente
els tapissos del centre.)

Segona Escena

VEU DEL JOVE MARINER
El bufit fresc del vent
ens porta cap a la pàtria,
la meua xiqueta irlandesa,
on estàs?
És per ventura l’hàlit dels teus sospirs,
el que unfla les veles?
Bufa, bufa, vent!
Ai de tu, que pateixes, xiqueta meua!

ISOLDA
(la seua mirada ha trobat de seguida
a Tristany. Mirant-ho fíxament parla
amb si mateixa)
Per mi triat
per mi perdut,
noble i pur,
agosarat i covard!
Cap consagrada a la mort!
Cor consagrat a la mort!

(a Brangània)

Què penses d’aquell serf?

BRANGANIA
(seguint la seua mirada)
A qui et refereixes?

ISOLDA
A aquell heroi
que davant la meua mirada
oculta la seua
i vergonyós i tímid
baixa els ulls.
Dis-me, què et sembla?

BRANGANIA
Preguntes per Tristay
benvolguda senyora,
per l’admiració de tots els regnes,
per l’home més enaltit,
per l’heroi sense igual,
tresor i asil de la glòria?

ISOLDA
(irònicament)
El que temorós davant la lluita,
es llisca on pot,
perquè en comptes de núvia, un cadàver
va conquistar per al seu amo!
Et sembla enigmàtic
el que t’explique?
Interroga tu mateixa,
al valent cavaller,
si s’atreveix a acostar-se a mi.
La salutació d’homenatge
i les respectuoses atencions
degudes a la seua senyora, va oblidar
el tímid heroi,
per a no afrontar la meua mirada…
l’heroi sense igual!
Oh, ell sap ben per què!
Vés fins a l’orgullós
i comunica-li el mandat de la seua reina!
Que disposat a servir-me,
s’acoste a l’instant.

BRANGANIA
He de pregar-li
que vinga a saludar-te?

ISOLDA
Transmet l’ordre
al meu vassall,
que respecte la seua senyora,
a mi, Isolda!

(A un posat imperatiu d’Isolda,
Brangània s’allunya passant per
davant dels mariners, fins a la popa.)

KURWENAL
(en veure acostar-se a Brangània i
romanent assegut, tira del
mantell a Tristany)
Atenció Tristany!
Missatge d’Isolda.

TRISTAN
(estremint-se)
Què dius? Isolda?

(es recobra quan Brangània s’acosta
i s’inclina davant ell)

De la meua senyora?
Quin cortés missatge
porta la fidel donzella
per a comunicar
a aquest gelós servidor?

BRANGANIA
Mon senyor Tristany,
veure-us és el desig d’Isolda,
la meua senyora

TRISTAN
Si està trista per la llarga travessia,
el viatge toca ja a la seua fi;
abans de posar-se el sol,
estarem en terra.
Quant ordene la meua senyora
serà complit fidelment.

BRANGANIA
Llavors, senyor Tristany
que vingueu a la seua presència,
és la voluntat de la meua senyora.

TRISTAN
Allà, on els verds camps
es veuen encara tenyits de blau,
espera el meu sobirà la meua senyora;
per a acompanyar-la fins a ell,
prompte em presentaré davant la bella;
a ningú cediria aqueix favor.

BRANGANIA
Senyor Tristany,
escolta bé,
la meua senyora desitja
que li rendisques homenatge
presentant-te al moment
allí on ella t’espera.

TRISTAN
En tot lloc on em trobe,
he de servir fidelment
a la glòria de totes les dones;
però si abandonara el timó
en aquest moment,
com podria guiar segur el navili,
cap a les terres del rei Mark?

BRANGANIA
Mon senyor Tristany!
Et burles de mi?
Si no et semblen clares les paraules
de la humil criada,
escolta les de la meua senyora!
Així em va manar que et diguera:
“Transmet l’ordre
al meu vassall
que respecte a la seua senyora,
a mi, Isolda.”

KURWENAL
(alçant-se)
Puc donar-li resposta?

TRISTAN
Què contestaries?

KURWENAL
Que responga açò
a la senyora Isolda!:
Qui la corona de Cornualla
i l’herència d’Anglaterra
cedeix, a una filla d’Irlanda,
no pot d’ella ser vassall,
doncs ell mateix,
li l’ha oferida al seu oncle.
Senyor del món és l’heroi Tristany!
Jo ho pregone, repeteix-ho tu,
encara que em guarden rancor
mil senyores Isoldes!

(Mentre Tristany tracta de fer-li
callar i Brangània es disposa a
retirar-se, Kurwenal canta
amb rudesa a la donzella, que s’allunya
neguitosa)

“El senyor Morold va anar
en la seua nau
a cobrar el tribut de Cornualla;
una illa sura en el desert mar
i allí està sepultat.
El seu cap penja
en terres d’Irlanda
com tribut pagat per Anglaterra:
Salve al nostre heroi Tristany,
que va saber com pagar el tribut!”

(Kurwenal, représ per Tristany,
baixa a les cabines de popa;
Brangània, molt torbada, corre cap a
Isolda, deixant caure darrere de sí
els tapissos que tanquen el pavelló
on aquesta es troba.)

TOTS ELS HOMES
“Però el seu cap penja
en terres d’Irlanda,
com a tribut pagat
per Anglaterra:
Salve al nostre heroi Tristany,
que va saber com pagar el tribut!

Tercera Escena

(Isolda i Brangània a soles. Isolda s’incorpora amb expressió de còlera i
desesperació, mentre Brangània
es precipita als seus peus)

BRANGANIA
Dissort, ah dolor!
Tolerar tals ofenses!

ISOLDA
(sembla que va a alliberar la seua còlera,
però acaba contenint-se)
La resposta de Tristany!
Vull conèixer-la exactament.

BRANGANIA
Oh, no me la demanes!

ISOLDA
Parla amb franquesa i sense temor!

BRANGANIA
Amb paraules corteses
va contestar amb evasives.

ISOLDA
I quan li vas precisar el meu mandat?

BRANGANIA
Quan a la teua presència
li vaig dir que vinguera a l’instant,
em va respondre:
“Serviré fidelment
allà on em trobe,
a la glòria de totes les dones;
però si abandonara el timó
en aquest moment,
com podria guiar segur el navili,
cap a les terres del rei Mark?”

ISOLDA
(amb profunda amargor)
“Com podria guiar segur el navili,
cap a les terres del rei Mark.”

(amb to agut i vehement)

Per a portar-li el tribut
cobrat a Irlanda!

BRANGANIA
I quan les teues pròpies paraules
li vaig repetir, segons em vas ordenar,
va permetre al seu fidel Kurwenal…

ISOLDA
Vaig escoltar tot clarament
sense perdre una paraula.
Si vas sentir el meu afrontament,
escolta ara quina va ser la causa.
Burlant-se de mi
entonen ells les seues cançons,
coneix el que jo els replicaria!
En una barca
xicoteta i fràgil
que errava per les costes d’Irlanda,
jeia malalt i afeblit,
un home
desvalgut i moribund.
La ciència de Isolda
li era coneguda;
amb untures medicinals
i sucs balsàmics,
la ferida que li feia patir,
va saber guarir-li piadosament.
Tantris
es va fer anomenar amb cautelosa astúcia,
però en ell, a Tristany
prompte va reconèixer Isolda,
perquè l’espasa del miserable
presentava una mossa,
a la qual justament
s’adaptava un tros,
trobat amb mà experta
en el cap del cavaller irlandés,
que burlant-se van enviar a la seua pàtria.
Vaig llançar un crit
des del més profund de la meua ànima!
Empunyant la lluenta espasa
em vaig presentar
davant ell, l’insolent,
per a venjar la mort de Morold.
Des del seu jaç
el ferit no mirava
el nu acer ni la meua mà…
mirava els meus ulls.
La seua misèria em va commoure!
i l’espasa va caure de les meues mans!
Del colp assestat per Morold,
la ferida jo vaig sanar,
perquè l’intrús,
una vegada guarit,
tornara a la seua casa…
i no m’afligira més amb la seua mirada!

BRANGANIA
Oh meravella!
On tenia jo els ulls?
L’hoste aquell a qui
jo et vaig ajudar a guarir?

ISOLDA
Acabes de sentir els elogis que li fan:
“Salve al nostre heroi Tristany”,
ell era aquell home dolent.
Em va prometre amb mil juraments,
eterna gratitud i lleialtat!
Acabes de veure com un heroi
manté les seues promeses!
Aquell desconegut Tantris
a qui jo acomiadara,
va tornar arrogant
en la seua personificació de Tristany
en una superba nau,
d’alta broda,
i a l’hereva d’Irlanda
va demanar per a esposa
del caduc rei de Cornualla,
per a Mark, el seu oncle.
En vida de Morold,
qui s’haguera atrevit
a proposar-nos tal ultratge?
Per al tributari
príncep de Cornualla
demanar la corona d’Irlanda!
Ah, desventurada de mi!
Jo mateixa vaig ser
la secreta causa
de semblant oprobi!
L’acer venjador
en comptes de brandar-lo
el vaig deixar caure impotent!
I, ara he de servir al vassall!

BRANGANIA
Pau, concòrdia i amistat
va ser jurada per tots
aquell dia de gaubança general;
com havia de pressentir llavors
que açò t’ocasionaria disgust?

ISOLDA
Oh cecs ulls!
Tímids cors!
Ànim servil
i covard silenci!
Proclamava amb jactància
el mateix Tristany,
quant jo havia mantingut ocult!
Jo, callant
li vaig donar la vida
i de la venjança
dels seus enemics
el meu silenci li va sostraure,
la meua muda empara
va ser la seua salvació
i malgrat açò,
em va oferir en premi!
Amb vanitat de conqueridor
radiant i altiu
amb alta i clara veu,
diria així de mi:
“És un vertader tresor,
el meu oncle i senyor.
Què us sembla
casar-vos amb ella?
Aniré per la joia irlandesa,
conec bé la ruta
una sola indicació vostra
i volaré a Irlanda;
Isolda serà vostra!
La fortuna em somriu!”…
Maledicció sobre tu, perjur!
Maledicció sobre el teu cap!
Venjança! Mort!
Mort per a tots dos!

BRANGANIA
(acostant-se plena de tendresa i
impetuositat a Isolda.)
Oh dolça! Volguda!
Estimada! Senyora!
Preciosa reina!
Volguda Isolda!

(A poc a poc va acostant-la al jaç
on Isolda descansava.)

Escolta’m! Vine!
Reposa ací!
Quin deliri!
Quin va furor!
Com pots ofuscar-te
fins al punt
de no veure clar ni sentir?
Va poder el senyor Tristany
millor agrair-te, dis-me,
que oferint-te amb digna gratitud,
la més esplèndida de les corones?
Així ha servit fidelment
al seu noble oncle
i t’ha donat en el món
la més envejable recompensa.
Amb legítima noblesa, a la seua pròpia
herència va renunciar als teus peus,
per a saludar-te com a reina!

(Isolda es gira.)

I si para Mark
et va demanar per esposa,
com podries censurar la seua elecció?
No és per ventura digne de tu?
De noble llinatge
i cor magnànim,
qui iguala a aqueix home,
en esplendor i poder?
Al més sublim heroi
té a més per fidel servidor.
Qui, per a compartir la seua joia,
no envejaria ser la seua esposa?

ISOLDA
(amb la mirada vaga, fixa en el buit.)
Sense amor,
al més sublim dels homes
veure’l sempre prop de mi!
com podria patir tal turment?

BRANGANIA
Què somies maliciosa?
Sense amor?

(Aproximant-se a Isolda, l’afalaga i
l’acaricia.)

On existirà un home,
que puga no estimar-te?
Que veient a Isolda,
no caiguera extasiat per complet
pels encants de Isolda!
Però si el teu triat
fóra insensible i fred
perquè de tu,
l’apartara algun encanteri
jo sabria dissipar la seua apatia
per a encadenar-lo prompte
amb l’influx de poderós amor.

(Misteriosa i confidencialment,
es va acostant a Isolda.)

No coneixes per ventura,
les arts de la teua mare?
Com creus que ella,
que pensa amb tanta prudència,
sense consell a terra estranya
m’haguera enviat amb tu?

ISOLDA
(ombrívola)
Els consells de la meua mare
recorde exactament;
aplaudisc i elogi
les seues arts…!
Venjança per a la traïció!
Repòs per al cor angoixat!
Porta’m aquell cofre!

BRANGANIA
Ell tanca quant et convé.

(ella porta un cofret d’or,
l’obri i mostra el seu contingut
a Isolda)

Ta mare va posar en ell
poderosos beuratges màgics.
Per a dolors i ferides
heus ací el bàlsam;
per a verins malignes
aquest és l’antídot.

(prenent un flascó i mostrant-li’l)

Però el més preciós filtre
ací el tinc.

ISOLDA
T’enganyes, jo conec un altre de millor,
una generosa porció
separararé d’ell.

(pren una petita ampolla i li la
mostra)

Aquest és el filtre que utilitzaré!

BRANGANIA
(retrocedint espantada)
El filtre de mort!

MARINERS
(des de l’exterior)
Ho! He! Ha! He!
Al pal major,
arreplegueu les veles!
Ho! He! Ha! He!

ISOLDA
Açò indica que apressen la travessia.
Ai de mi! La terra està pròxima!

Quarta Escena

KURWENAL
Amunt! Amunt!
Donzelles!
Amb alegria i prestesa!
Prepareu-vos immediatament!
Acudiu llestes i diligents!

(en to més reposat)

I a la senyora Isolda he de dir-li
de part del senyor Tristany, el meu senyor:
que en el masteler més alt
oneja alegre el pavelló
que flamejarà joiós cap a terra
anunciant, al castell reial de Marke,
l’arribada de qui espera.
A la senyora Isolda,
per açò prega que s’apreste
per a desembarcar a terra,
a fi que ell puga acompanyar-la.

ISOLDA
(que després d’haver-se estremit
d’espant, es reposa i contesta amb
dignitat)
Al senyor Tristany
porta les meues salutacions
i comunica-li quant vaig a dir-te.
Si ha d’acompanyar-me
a comparèixer davant el rei Mark,
açò no podrà ser,
conforme a l’honor i al dret,
sense abans rebre jo satisfacció
per un deute no saldat,
per ell implore, doncs,
el meu perdó.
Atén-me bé
i transmet fidelment les meues paraules!
No he de preparar-me
per a acompanyar-lo a terra
ni al seu costat aniré
per a presentar-me davant el rei Mark,
si no implora oblit i perdó,
segons l’honor i el dret
i amb anticipació,
per aqueix deute no saldat encara,
sol·licitant aconseguir la meua gràcia!

KURWENAL
Estigueu tranquil·la, així ho diré.
Espereu mentrestant
per a veure com acull la vostra ordre!

(ix precipitadament. Isolda cau
amb efusió en braços de Brangània)

ISOLDA
Ara, adéu Brangània!
He d’acomiadar-me del món,
saluda mon pare i ma mare!

BRANGANIA
Què dius?
Què penses?
Vols fugir?
On he de seguir-te?

ISOLDA
(respon de seguida)
No has sentit?
Ací he de quedar-me.
Vull esperar a Tristany.
Compleix les meues ordres fidelment.
El filtre de reconciliació
prepara amb rapidesa;
ja saps,
el que et vaig mostrar abans!

(traient el flascó del
cofre)

BRANGANIA
Quin filtre?

ISOLDA
Aquest beuratge!
Aboca’l
en el calze d’or;
l’omplirà per complet.

BRANGANIA
(aterrida, després de prendre
la botelleta)
M’enganyen els meus sentits?

ISOLDA
Sigues fidel!

BRANGANIA
El filtre…per a qui?

ISOLDA
Per a qui em va enganyar.

BRANGANIA
Tristany?…

ISOLDA
Què el bega amb mi!

BRANGANIA
(llançant-se als peus de Isolda)
Quin horror!
Apiada’t de mi, desventurada!

ISOLDA
(amb furor)
Apiada’t de mi,
donzella infidel!
Ignores les arts de ma mare?
Com creus que ella,
que pensa en
tot amb tanta prudència,
a terra estranya,
sense consell,
m’haguera enviat amb tu?
Per a dolors i ferides
ens va donar un bàlsam,
per a verins malignes,
antídots;
per a la més profunda angoixa,
per a la suprema aflicció
va disposar el filtre mortal.
Oh mort, eterna gràcia!

BRANGANIA
(amb prou faenes per a sostenir-se)
Oh, que profunda pena!

ISOLDA
M’obeiràs?

BRANGANIA
Oh suprem dolor!

ISOLDA
Em seràs fidel?

BRANGANIA
El filtre?

KURWENAL
(entrant)
El senyor Tristany!

(Brangània s’alça confosa
i desconsolada. Isolda fa
un violent esforç per a poder
dominar-se)

ISOLDA
(a Kurwenal)
Que entre el senyor Tristany!

Cinquena Escena

(Kurwenal es retira. Brangania, sense
forces, anonadada, s’allunya cap al
fons. Isolda, apel·lant a totes les seues energies per a afrontar la seua
resolució extrema, camina lenta i
majestuosament cap al jaç i
recolzant-se en ell, mira fixament l’entrada del pavelló, per on
apareixerà Tristany. Aquest penetra en
escena i es deté amb respecte en
l’entrada. Isolda, amb violenta agitació
li mira fixament. Silenci)

TRISTAN
Ordena, sobirana;
dis-me quins són els teus desitjos.

ISOLDA
Ignores per ventura
el que et vaig ordenar,
quan el temor
de complir-ho
et va retenir apartat de la meua vista?

TRISTAN
El respecte em va contenir.

ISOLDA
Pocs honors
m’has rendit;
amb manifest menyspreu
has refusat
complir les meues ordres.

TRISTAN
Tan sols l’obediència
em va retenir.

ISOLDA
Quina gratitud hauria de tenir
al teu senyor,
si el servei li que prestes
t’aconsella ser tan descortés
amb la seua pròpia promesa?

TRISTAN
Ensenyen els bons costums
allí, on jo he viscut,
que en conduir una núvia,
qui la va demanar per a esposa d’un
altre ha de mantenir-se apartat d’ella.

ISOLDA
Per què tal prevenció?

TRISTAN
Pregunta-li-ho al costum!

ISOLDA
Si als costums tens inclinació,
mon senyor Tristany,
recordeu també
aquest usual precepte:
“Reconcilia’t amb l’enemic,
si vols que t’enaltisca com a amic.”

TRISTAN
Amb quin enemic?

ISOLDA
Pregunta-li-ho al teu temor!
Un deute de sang
hi ha entre nosaltres.

TRISTAN
Va ser satisfet.

ISOLDA
No entre nosaltres!

TRISTAN
En camp obert
davant el poble sencer
la pau va ser jurada.

ISOLDA
No va ser allí
on a Tantris vaig ocultar
i on Tristany va estar en el meu poder.
Allí es va mostrar altiu orgullós i atrevit,
però el que llavors ell va jurar
jo no ho vaig jurar…
Perquè havia après a callar.
Quan en la silenciosa càmera
jeia greument malalt,
muda, amb espasa en mà vaig estar jo,
dempeus davant ell…
Va callar la meua boca, vaig contenir la meua mà…
Però allò que llavors,
la meua mà i la meua boca,
com ferma promesa,
van jurar mantenir en silenci,
ara vull complir.

TRISTAN
Què vau jurar, senyora?

ISOLDA
Venjar a Morold!

TRISTAN
I això us angoixa?

ISOLDA
T’atreveixes a burlar-te?
Era el meu promés
i el més august heroi d’Irlanda!
Hi havia jo beneït les seues armes
i per mi va anar al combat.
En caure ell,
va caure el meu honor.
Amb el meu cor pesarós
vaig fer el jurament,
que si home algun
no venjava el crim,
jo, donzella,
tindria valor per a fer-ho.
Quan ferit i abatut
estaves en el meu poder,
per què no et vaig llevar la vida?
Vaig a dir-te amb claredat la raó.
Jo et vaig guarir la ferida
perquè una vegada ben sa,
el venjador poguera abatre
al vencedor d’Isolda.
Tu mateix pots endevinar el teu destí!
Ja que tots els homes
han pactat amb ell,
qui haurà de ferir a Tristany?

TRISTAN
(pàl·lid i ombrívol)
Donat que Morold t’era tan volgut
pren una altra vegada l’espasa
i empunya-la ferma i segura,
sense deixar-la caure!

(li allarga l’espasa.)

ISOLDA
Com podria comportar-me tan mal
amb el teu senyor?
Què diria el rei Mark,
si jo ferira de mort
al seu vassall preferit,
a qui li va conquistar terres i corona,
al més fidel dels seus súbdits?
Tan poc estimes
el seu agraïment
per a qui li porta
per esposa una irlandesa,
que no sospites el seu enuig
si jo donara mort al conqueridor,
de la penyora de pau,
lleialment lliurada en la seua mà?
Guarda el teu acer!
El vaig brandar un dia sobre tu
quan la venjança
embargava el meu pit
mentre la teua escrutadora mirada
es va apoderar de la meua imatge,
observant, si per al rei Mark
era jo esposa adequada…
i vaig deixar caure llavors l’espasa.
Beguem el filtre
de la reconciliació!

(Fa un senyal a Brangània, la qual,
vacil·la, estremint-se aterrida i
perplexa. Isolda insisteix. Mentre que
Brangània prepara la beguda,
se senten els crits de la tripulació)

MARINERS
Ho! He! Ha! He!
Al masteler,
arrieu la vela!
Ho! He! Ha! He!

TRISTAN
(tornant de la seua meditació)
On estem?

ISOLDA
Pròxims per fi! Tristany,
aconseguiré que ens reconciliem?
Què respons?

TRISTAN
(ombrívol)
La reina del silenci
m’ordena callar,
comprenc el seu secret,
callaré allò que ella no comprén.

ISOLDA
Comprenc el teu silenci,
i les teues evasives.
Refuses reconciliar-te?

MARINERS
Ho! He! Ha! He!

(A un gest imperatiu d’Isolda,
Brangània li presenta la copa plena.)

ISOLDA
(Isolda rep la copa i li l’ofereix a
Tristany, els ulls de la qual la miren)
Sents aqueixos crits?
Arribem per fi:
dins de breus instants
ens trobarem
davant el rei Mark.

(en to de burla)

En acompanyar-me
pense que et serà agradable
poder dir-li:
“El meu oncle i senyor,
observa-la detingudament;
una dona més afable
mai aconseguiries.
Al seu promés
li vaig llevar la vida un dia
i a ella li vaig enviar el seu cap;
la ferida
que la seua arma em va causar,
ella me la va guarir en retribució,
la meua vida va tenir
en el seu poder,
però me la va perdonar.
La suau donzella,
a la seua pàtria
va portar oprobi i humiliació,
perquè en concedir-me la vida,
va consentir a ser la teua esposa.
Per tals beneficis
amb amable gratitud
em va brindar un dolç beuratge
de reconciliació
que em va oferir com a gràcia
per a expiar totes les culpes.”

MARINERS
Deixeu anar el cap!
Tireu l’ancora!

TRISTAN
(sobreexcitat)
Pugeu l’ancora!
Deixeu lliure el timó al corrent!
Veles i mastelers al vent!

(prenent la copa)

Conec bé
a la reina d’Irlanda
i al meravellós poder
dels seus arts.
Profitós va ser el bàlsam
que em va oferir:
ara he pres el calze
que avui em donarà salut completa.
Escolta el jurament
de reconciliació,
que et prestaré
en senyal de gratitud:
L’honor de Tristany
és la major lleialtat!
L’infortuni de Tristany…
la seua audaç porfídia!
Engany del cor!
Somni del pressentiment!
Únic consol del duel etern.
Propici nèctar d’oblit…
jo et bec sense titubejar!

(porta la copa als llavis i beu.)

ISOLDA
Traïció encara?
La meitat per a mi!

(arrabassant-li la copa.)

Traïdor! Per tu la brinde!

(beu i llança lluny de si la copa.
De tots dos s’apodera la més viva
emoció; contemplant-se immòbils
amb creixent passió. Les seues fisonomies canvien en un instant, passant del menyspreu per la mort a l’expressió d’un ardent amor. Una tremolor els agita. Porten les seues mans tremoloses al front. Les seues mirades es busquen, es baixen torbades, però tornen a elevar-se fixant-se en
la de l’altre amb vehement desig.)

ISOLDA
(amb veu tremolosa)
Tristany!

TRISTAN
(amb amor)
Isolda!

ISOLDA
(caient en els seus braços)
Infidel estimat!

TRISTAN
(estrenyent-la amb passió)
Dona divina!

(Romanen en silenci. Se senten
les trompetes i els clarins de la
tripulació)

VEUS DE MARINERS
Salve! Salve al rei Mark!

BRANGANIA
(que havia romàs plena de
torbació i de terror, recolzada en
la broda del navili, amb la
vista apartada de l’escena, dirigeix la
mirada als amants, en èxtasi
en la seua apassionada abraçada i se’ls
aproxima precipitadament.)
Oh pena! Oh dolor!
Inevitable
sofriment etern,
en comptes de breu mort!
Insensata fidelitat
de fruit enganyós
que floreix ara entre el dolor!

(Tristany i Isolda s’estremeixen i molt
torbats es desfan en la seua abraçada.)

TRISTAN
(extraviat)
Què havia somiat jo
de l’honor de Tristany?

ISOLDA
Què havia somiat jo
de la reputació de Isolda?

TRISTAN
No t’havia perdut?

ISOLDA
Em rebutjaves?

TRISTAN
Enganyós sortilegi,
pèrfid engany!

ISOLDA
Insensata tossuderia,
vana amenaça!

TRISTAN
Isolda!

ISOLDA
Tristany!

TRISTAN
Dolcíssima jove!

ISOLDA
El més fidel dels homes!

TOTS DOS
Com els cors
s’eleven palpitants!
Com els sentits
s’estremeixen de plaure!
Floració creixent
d’anhelant amor,
celestial cremor
d’amorós llanguiment!
Gojós frenesí
satisfà el meu pit!
Isolda! Tristany!
Lluny del món,
et posseïsc!
Per tu només visc
suprema voluptuositat d’amor!

(les cortines s’obrin en tota la seua
amplitud. Apareix el navili ple de
cavallers i mariners, que saluden
amb goig i fan senyals a terra.
A poca distància es veu un penyal,
sobre el qual s’alça un castell.
Tristany i Isolda se segueixen
contemplant, extraviats, aliens
al que passa al seu al voltant.)

BRANGANIA
(a les dames, que a un senyal seu
ixen de l’interior de la nau)
Prompte, el mantell
i la diadema real!

(separant a Tristany i Isolda.)

Desventurats! Alerta!
Escolteu, on estem!

(Posa a Isolda, sense que aquesta ho
advertisca, el mantell real.)

TOTS ELS HOMES
Salve! Salve! Salve!
Salve al rei Mark!
Salve al rei!

KURWENAL
Salve Tristany!
Heroi afortunat!

TOTS ELS HOMES
Salve al rei Mark!

KURWENAL
Acompanyat per un brillant seguici
en un barca,
s’acosta el senyor Mark.
Vegeu com navega ple de goig
per a acollir a la seua promesa!

TRISTAN
(alçant la mirada)
Qui ve?

KURWENAL
El rei!

TRISTAN
Quin rei?

(Kurwenal assenyala per la broda.)

TOTS ELS HOMES
(agitant les  gorres)
Salve! Salve al rei Mark!

(Tristany mira fixament cap a terra,
com si no sentira res.)

ISOLDA
(molt torbada)
Què ocorre, Brangània?
A qui criden?

BRANGANIA
Isolda! Senyora!
Contingueu-vos per avui!

ISOLDA
On estic? Visc encara?
Ah! Quin filtre em vas donar?

BRANGANIA
(desesperada)
El filtre d’amor!

ISOLDA
(mirant aterrida a Tristany)
Tristany!

TRISTAN
Isolda!

ISOLDA
He de viure?

(es desmaia en braços de Tristany.)

BRANGANIA
(a les dames)
Socorreu la reina!

TRISTAN
Oh, pèrfides delícies!
Oh, ventura consagrada a l’engany!

TOTS ELS HOMES
Visca Cornualla!

ACTE II →

 

Quant a rexval

M'agrada Wagner, l'òpera, la clàssica en general i els cantautors, sobretot Raimon i Llach. M'interessa la política, la història, la filosofia, la literatura, el cinema i l'educació. Crec que la cultura és un bé de primera necessitat que ha d'estar a l'abast de tothom.
Aquesta entrada s'ha publicat en Llibrets, Uncategorized, Wagner i etiquetada amb . Afegiu a les adreces d'interès l'enllaç permanent.

Una resposta a Llibret de Tristany i Isolda. Acte I. Traduït al valencià per Regí.

  1. Retroenllaç: Llibret de Tristany i Isolda. Acte II. Traduït al valencià per Regí. | El Cavaller del Cigne

Deixa un comentari

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

Esteu comentant fent servir el compte WordPress.com. Log Out /  Canvia )

Twitter picture

Esteu comentant fent servir el compte Twitter. Log Out /  Canvia )

Facebook photo

Esteu comentant fent servir el compte Facebook. Log Out /  Canvia )

S'està connectant a %s